Tropheus Size Göre mi?

Geniş ve yetişkin bir Tropheus kolonisinin oluşturduğu bir tankın harika bir görünümü vardır.

Sosyal hiyerarşiyi ve birbirileri arasındaki etkileşimi gözlemlemek, Tropheus kolonisi beslemenin en eğlenceli taraflarından birisidir. Tankta devamlı bir aktivite vardır; bu yüzden eğer huzur dolu, dingin bir akvaryum istiyorsanız Tropheus size uygun olmayabilir.

Tropheus genelde deneyimli akvaristlere önerilmektedir, ancak bence eğer birkaç basit kurala uyarsanız çok büyük problemlerle karşılaşmazsınız.

Tropheusun agresifliği hakkında korkunç hikâyeler duymuşsunuzdur, hatta tüm koloninin yok olduğunu, hayatta kalan son erkeğin de sıkıntıdan öldüğünü bile duymuş olabilirsiniz. Benim tecrübelerime göre bu balıklar kısmen agresiflerdir. Devamlı bir kovalamaca, itiş - kakış olacaktır. Bazen de ağız ağza kavgalar bile görülecektir – hatta bazen uzun periyotlarda ve sadece erkekler arasında olmayan kavgalar da olabilecektir. Bu balıklar bazen oldukça agresif olabilirler ancak bu agresifliği sadece kendi Tropheus türüyle ve ya varyasyonu ile yapmaktadır.

Ben genellikle Tropheusu ayrı fertlerden oluşan bir grup olarak tanımlarım. Onlar devamlı kendi türlerinden oluşan bir grup ile bir arada olmayı seven balıklardan değillerdir, hatta her biri kendi başına ayrı bir ferttir. Onların davranışları, agresiflikleri de dâhil olmak üzere birer ferdi karakteristikleridir. Onların davranışları koloninin büyüklüğünden, tankın dekorundan ve büyüklüğünden oldukça etkilenir.

Genellikle tek veya iki dominant erkekten oluşan bir harem hayatı sürerler. Dişi, yumurtalarını yaklaşık 28 gün ağzında kuluçkaya yatırır. Yavruları bıraktıktan sonra bir hafta süreyle de bir tehlike anında yavruları tekrar ağzına alır.
Tropheus hakkında yazılan bu yazıda benim çokça “genellikle” lafını kullandığımı fark edeceksiniz. Çünkü Tropheuslar hakkında söylenebilecek tek bir şey varsa o da her zaman için bir istisnanın olduğudur.

Ben balık beslemede yeni sayılırım. Tropheuslara geçmeden önce yaklaşık altı ay çoğunlukla Malawi türleri besledim. Başlarda bulabildiğim her şeyi okudum ve bunlara inandım. Şimdi okuduğum birçok şeyi hatırladığımda bu yazılanlara kendi gözlemlerim ve mantığım doğrultusunda kızıyorum.

Tropheus söz konusu olduğunda belki de yeni başlamak bir avantaj olabiliyor. İnsanların gözlemlerine dayalı olarak söyledikleri ve yazdıkları elbette doğru olabilir ama bana öyle görünüyor ki bu balıklar hakkında öğrenmemiz gereken daha çok şey var. Sidney Cichlid Sayfasındaki bir konuşmada bir üstadın Tropheuslar için “okuduklarının hiç birine inanma ve gördüklerinin ise yarısına inan” dediğine şahit olmuştum.

Tropheuslar algleri sıyırarak beslendikleri için bu balıkları besleyen kişi, diyetlerinde çok dikkatli olmalıdır. Bu sebepten ötürü tankınızda besleyeceğiniz diğer balıklar konusunda seçici olmalısınız. Çünkü diğer balıkları besleyeceğim diye Tropheuslarınızın kendileri için zararlı yemlerle beslenmesine sebep olabilirsiniz.

Tropheus beslerken karşılaşabileceğiniz en büyük problem, birçok cichlid forumlarında Tropheus belası olarak da adlandırılan, bloat hastalığıdır. Bu hastalık günün birinde sizin Tropheuslarınızı da vurabileceği için hazırlıklı olmanız lazım. Bunun tam olarak ne olduğu ve buna nelerin sebep olduğu tam olarak net değildir. Bazıları bunun parazit olduğunu, bazıları bakteri olduğunu söylerler. Bazıları bunun balığın içinde devamlı bulunduğunu ve bazı durumların bakteri nüfusunda patlamaya sebep olduğunu iddia ederler. Bu süreç kötü beslenme, yetersiz su şartları, yolculuk ya da yeni balık eklemesi vs. gibi şeylerin sebep olduğu stres ile tetiklenmektedir.

Yavru sayısı genç dişilerde düşük olabilir ( 3 – 4 tane), nadiren 12 – 14 taneden fazla yavru verirler. Genellikle 1 yaşından itibaren yavru almaya başlarsınız. Ancak 2 veya 3 yaşına gelene kadar düzenli bir şekilde yavrulamazlar.

Bu balıklar koloni balıklarıdır ve çok sayıda birden bakılmaları tercih edilmelidir. Bir koloninin olması gereken minimum sayısı biraz görecelidir. Ben kişisel olarak en az 15 tane, eğer Tropheusların keyfine varmak istiyorsanız da 25 tane balıktan oluşan bir koloni öneriyorum. Kovalamacayı ortadan kaldırmak için yeterli sayı olmayacağı için, sadece bir çift Tropheus beslemek bela aramaktan başka bir şey değildir.

Bu balıklar bir Tanganika balığı olduğu için, standart bir Tanganika tankı yeterli olacaktır. Ancak şunu belirtmeliyim ki tank boyutu büyüdükçe sorunlar o ölçüde azalır. 1,8 metrenin altındaki uzunluklardaki akvaryumlar önerilmez ve tercih edilen genişlik ise en az 45 cm olmalıdır. Yüksek tanklar isteğe bağlıdır ancak eğer 60 cm yüksekliğinde bir tank kullanıyorsanız Tropheuslarınızın, tankınızın tüm seviyelerinde yüzdüğünü fark edersiniz. Genellikle yüzeyden yemlenirler ve kumu araştırarak yem aramaya bayılırlar. Bu balıklar genellikle kazıcı balıklar değillerdir. Dolayısıyla kayalarınız için bir yıkılma tehlikesi yok denebilir. Oldukça sevimli olabilirler, özellikle ağız dolusu kumu daha aşağıda yüzen arkadaşlarını bombalamak ister gibi üstlerine bırakmalarını izlemek oldukça eğlendiricidir. Bunun kasıtlı mı yapıldığını yoksa sadece bir tesadüf mü olduğunu her zaman merak etmişimdir.

Tek bir Tropheusu şov maksatlı kurulmuş bir Tanganika akvaryumunda beslemek isteyebilirsiniz ancak Tropheusun sınırlı diyetinden ötürü diğer balıkların Tropheusa zararlı olan yemlerle yemlenmesi oldukça güç olur. Hatta ben tek başına yaşayan Tropheusların belirlenemeyen sebeplerden dolayı öldüğünü duydum – bir akvarist bu sebebin kesinlikle yalnızlık olduğunu belirtmektedir.

Tropheus çok bölgeci bir balıktır. Bu yüzden akvaryumunuza kayalar eklemek, bu konuda onları cesaretlendirecektir. Kayaların ne boyutta ve ne kadar olmaları gerektiği konusunda birçok fikir vardır. Ve tabiî ki ben de bu konuda bir fikir vereceğim.

Benim tavsiyem, size ve sizin Tropheuslariniza ne kadar yeterli geliyorsa o kadar olacaktır.

Bence sonuçlar tahmin edilemez. Büyük bir kaya kütlesi dominant erkeği, diğer bütün balıkları akvaryumun bir köşesine tutsak edebilmesi için cesaretlendirebilir, ya da dominant erkeğin sadece bir kayayı sahiplenmesine ve geri kalan kayaları serbest bırakmasına sebep olabilir. Bence en büyük belirleyici faktör koloninizdeki Tropheus sayısıdır. Tankın %90`nını sahiplenen dominant bir erkeğimi ancak aynı türden daha fazla Tropheus ekleyerek sakinleştirebilmiştim – baş edemeyeceği kadar çok balık olunca o da daha fazla geniş bölgesini savunamamış ve sahiplendiği bölgeyi küçültmüştü. Bazı kolonilerde iki kaya kümesi işe yaramaktadır. Bazı kolonilerde ise tankın her iki ucunda erkekler için birer kaya ve koloninin geri kalan dişileri için de tankın ortasına yerleştirilmiş bir kaya kümesi işe yaramaktadır. Bir defasında Duboisi kolonimde beş erkek için ayrı ayrı yerleştirdiğim beş adet kayada, aynı anda her birinin çiftleştiğine şahit olmuştum. Güzel bir görünüm için geniş, akvaryum boyunca devam eden bir kaya kümesi işe yarayabilir – bu şekilde devamlı hareket halinde olan bir koloniye sahip olabilirsiniz. Az sayıdaki kayalar için bazen erkeklerin bütün zamanlarını bu kayaları savunmakla geçirdiğini gözlemleyebilirsiniz.

Bence en iyisi mümkün olan en büyük akvaryumda, sadece tek bir tür Tropheus kolonisini beslemenizdir. Daha önce de söylediğim gibi, geniş bir kolonide harika görünürler.

Tropheus beslemek isteyen yeni birisi için Tropheus Duboisi muhtemelen başlanabilecek en uygun türdür. Onların diğer türlere karşı daha dayanıklı olduğunu ve strese karşı diğerlerinden daha az hassas olduklarını fark ettim. Duboisiler diğer türlerden daha yaygındır ve sahip oldukları popülarite ve nüfus fazlalığı sebebiyle en ucuz Tropheus türüdür. Ayrıca yavruyken en çekici türdür – hayata siyah bir vücut üzerine serpilmiş çokça mavimsi beyaz noktacıklarla başlarlar. Onların ergenlikteki renkleri ise (erkekler ve dişiler aynı) siyah bir vücut ve mavi bir kafa ve kafanın hemen arkasında türüne bağlı olarak beyaz ya da kremsi sarı dik bir banttan oluşur. Birçok cichlid türünde olduğu gibi onların renkleri de o an bulundukları ruhsal duruma göre değişiklik gösterir. Ancak Tropheuslar içinde bu durum en az Duboisilerde gözlemlenir.
Tropheuslar bir miktar pahalı olabilirler ancak tabiî ki en pahalı türler değillerdir. Fiyatları türlerine göre değişiklik gösterir. Bazı Tropheus türlerinin yavruları bile 100 YTL’nin üzerindeki fiyatlara satılmaktadır.

Pahalı olmalarının en büyük sebebi beslenmeleri ve yavrulatılmaları hakkında sahip oldukları olumsuz ünleridir. Bazı Tropheusların ise yabani türlerinin, gölün yakalanması güç yerlerinden geliyor olmalarıdır. Mesela İlangi türü çoğunlukla timsahların yaşadığı bölgelerden yakalanabildikleri için dalgıçlar bu türleri yakalama konusunda isteksizlerdir. Sonuç olarak piyasada çok fazla bulunamamaktadırlar ve arz talep kuralına göre fiyatları yükselmektedir.
Paradan bahsetmemin diğer bir sebebi ise şudur ki; eğer başarılı ve eğlenceli bir şekilde Tropheus beslemek istiyorsanız, muhtemelen mükemmel filtrasyona sahip geniş bir tank içinde kalabalık bir koloni beslemeniz gerekecektir. Bu da en açık ifadeyle daha fazla masraf demektir.

Olumlu yanı ise birçok insanın bu balıktan başarılı bir şekilde yavru alamamasıdır; eğer bunu başarırsanız, masraflarınızın çoğunun karşılığını maddi anlamda alabilirsiniz.

Dediğim gibi…
Tropheuslar çok harika balıklardır.
Ancak kesinlikle sadece benim laflarımla hareket etmeyin. İşte size deneyimli bir akvarist arkadaşımın sözleri:
“Otuz yılı aşkın akvaryum hobimde birçok tankım ve birçok balığım oldu. Ancak şunu dürüstçe söyleyebilirim ki; Tropheus kadar eğlenceli ve gözümü bu hareketli balıklardan ayırabileceğim başka bir tankım olmadı. Bir gün tekrar baştan başlamam gerekse, fazla bir değişiklik yapmadan sadece 2 tür Tropheus kolonisi kurardım. Ama şuanki halimden memnunum.”

Bu akvarist arkadaşım şuan 22 Tropheus Mpimbwe `Sarı Yanak`, 21 Tropheus Black `Ikola Kaiser` ve 19 Tropheus Moori `Muzi Cherry Rainbow` kolonilerinden oluşan 720 litrelik bir tanka sahip.

İnternette Tropheus ile ilgili birkaç tane web sitesi mevcut. Bu sitelerde ilginç yazılar çıkabiliyor. Neredeyse Tropheus türleri kadar çok sayıda fikir bulabilirsiniz. Örneğin bazıları elinizdeki yerleşmiş koloniye kesinlikle dışarıdan balık eklememenizi söylerler. Böyle durumlarda yeni üyelerin kabul edilmeyeceğini ve büyük kavgaların hatta ölümlerin yaşanabileceğini iddia ederler. Ancak ben bunu defalarca ve de hiç bir problemle karşılaşmadan başardım. Hatta bu durumdan birçok kez de faydalı çıktım. Bazı sitelerde ise bu balıkları vejetaryen olmayan diğer yemlerle sorunsuzca besleyebileceğiniz söylenir. Ancak şu kesinlikle unutulmamalıdır ki, güvenilir birçok kaynakta ısrarla bunun tersi belirtilmektedir.

Yazan: Steve Corbett
Çeviren: Ahmet Murat Keşküş